Associate Professor (Senior Lecturer and Docent) of Early Childhood Education and Care, Faculty of Educational Sciences, University of Helsinki, Finland / Αναπληρώτρια Καθηγήτρια (Ανώτερη Λέκτορας και Διδάκτωρ) της Εκπαίδευσης και Φροντίδας για την Πρώιμη Παιδική Ηλικία, Σχολή Επιστημών της Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο του Helsinki, Φινλανδία.
Adult-child joint play: The transformative power of caring, playing and imagining
In this keynote Dr. Anna Rainio will talk about her work on playworlds, forms of adult-child joint play that take place in different institutional educational settings. She draws together the most recent findings from her and her colleagues’ research on reciprocal care and joint imagining that constitute playworlds. She investigates how playworlds help to create sense of hope, agency, and engagement for its participants (children, teachers, researchers and imaginary characters). She also discusses the necessity of embracing students’ ambivalence and heterogeneity in early education classrooms in settings that easily turn restrictive or disengaging for their participants and how care and joint play can play a role in this.
Παιχνίδι από κοινού ενήλικα-παιδιού: Η μεταμορφωτική δύναμη της φροντίδας, του παιχνιδιού και της φαντασίας
Σε αυτήν την κεντρική ομιλία, η Δρ. Anna Rainio θα μιλήσει για το έργο της πάνω στους παιχνιδόκοσμους (playworlds), μορφές δηλαδή κοινού παιχνιδιού ενηλίκων και παιδιών, το οποίο αναπτύσσεται σε διάφορα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Η παρουσίασή της θα εστιάσει στα πιο πρόσφατα ευρήματα της δικής της ερευνητικής δραστηριότητας, αλλά και των συνεργατών της σχετικά με διαδικασίες που διαμορφώνουν τους παιχνιδόκοσμους (playworlds), την αμοιβαία φροντίδα ενήλικα και παιδιών και την από κοινού ενεργοποίηση της φαντασίας. Η Δρ. Rainio μελετά πώς οι παιχνιδόκοσμοι (playworlds) συμβάλλουν να δημιουργηθεί η αίσθηση της ελπίδας στους συμμετέχοντες (παιδιά, εκπαιδευτικοί, ερευνητές και φανταστικοί χαρακτήρες), να αναλάβουν πρωτοβουλίες, να εμπλακούν και να απορροφηθούν. Συζητά επίσης την αναγκαιότητα της αποδοχής της αμφιθυμίας και της ετερογένειας των μαθητών στην προσχολική εκπαίδευση σε περιβάλλοντα τα οποία εύκολα γίνονται περιοριστικά για τους συμμετέχοντες ή αδυνατούν να τους εμπλέξουν, και πώς η φροντίδα και το κοινό παιχνίδι ενήλικα-παιδιών μπορούν να συμβάλλουν σε αυτές τις περιπτώσεις.

Senior Fellow of the Higher Education Academy, University of Sheffield, School of Education, United Kingdom / Aνώτερο Mέλος (Senior Fellow) της Ακαδημίας Ανώτατης Εκπαίδευσης, Σχολή Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Sheffield, Αγγλία
Mummy how did you draw this amazing rocket? Young children's everyday connection and productive entanglement in pandemic and post-pandemic times
As the COVID-19 pandemic began in 2020 and social distancing measures swept the global in its wake, question were being asked about how children and their play might be affected. To help answer these questions, two teams of researchers from University College London and the University of Sheffield came together to design a collaborative research project to collect examples of everyday play and leisure experiences from children and families across the United Kingdom and beyond (Cowan, Potter, Olusoga et al, 2021). That project became known as the Play Observatory. In this paper, I will discusssome of our emergent findingsand explore the role of play in supporting children’s everyday connectedness in intra- and inter-generational affectivenetworks. Combining social, material and cultural perspectives I will challenge some dominant discourses that frame popular societal and media debates and concerns about children’s play in the pandemic and post-pandemic era. As Gherardi argues “The concept of sociomaterial practices implies not only that the social and the material are co-constituted but also that nature and culture are entangled (2017, pp. 41”. Via examples from the Play Observatory data, I will argue that within the varying levels of social distancing and lockdown, spatial, material, relational, cultural, temporal and discursive possibilities and modes for productive and affective entanglement were co-constituted, practiced and performed. Finally,I will consider some emergent lessons we might take forward in how we contemplate and support children’s play in the 21st century.
Μαμά, πώς ζωγράφισες αυτόν τον καταπληκτικό πύραυλο; Η καθημερινή σύνδεση και η παραγωγική εμπλοκή των μικρών παιδιών σε εποχές πανδημίας και μετα-πανδημίας
Καθώς η πανδημία COVID-19 ξεκινά το 2020 και τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης σαρώνουν τον πλανήτη στο πέρασμά της, άρχισαν να εγείρονται ερωτήματα σχετικά με το πώς θα επηρεαστούν τα παιδιά και το παιχνίδι τους. Δύο ομάδες ερευνητών από τα Πανεπιστήμια του College London και του Sheffield, με στόχο να εξετάσουν αυτά τα ερωτήματα, συστρατεύτηκαν για να σχεδιάσουν ένα συνεργατικό ερευνητικό πρόγραμμα για τη συλλογή παραδειγμάτων καθημερινών εμπειριών παιχνιδιού και δραστηριοτήτων διασκέδασης από παιδιά και οικογένειες σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και πέραν αυτού (Cowan, Potter, Olusoga et al, 2021). Το έργο αυτό έγινε γνωστό ως Παρατηρητήριο Παιχνιδιού (Play Observatory). Στην παρούσα εργασία θα συζητήσω ορισμένα από τα αναδυόμενα ευρήματα της ερευνητικής μας ομάδας και θα εξεταστώ τον ρόλο του παιχνιδιού στην υποστήριξη της καθημερινής σύνδεσης των παιδιών σε ενδο-γενειακά και δια-γενεακά συναισθηματικά δίκτυα. Συνδυάζοντας κοινωνικές, υλικές και πολιτισμικές οπτικές, θα αμφισβητήσω ορισμένους κυρίαρχους λόγους που πλαισιώνουν τις δημοφιλείς κοινωνικές και μιντιακές συζητήσεις και ανησυχίες σχετικά με το παιχνίδι των παιδιών στην εποχή της πανδημίας και μετά την πανδημία. Όπως υποστηρίζει η Gherardi, "η έννοια των κοινωνικο-υλικών πρακτικών υπονοεί όχι μόνο ότι το κοινωνικό και το υλικό συνδιαμορφώνονται, αλλά και ότι η φύση και ο πολιτισμός είναι αλληλένδετοι" (2017, σ. 41). Χρησιμοποιώντας παραδείγματα από τα δεδομένα του Παρατηρητηρίου Παιχνιδιού, θα υποστηρίξω ότι οι χωρικές, υλικές, σχεσιακές, πολιτισμικές, χρονικές και διαλεκτικές δυνατότητες και οι τρόποι παραγωγικής και συναισθηματικής εμπλοκής συνδημιουργούνταν, εφαρμόζονταν και επιτελούνταν μέσα σε διαφορετικά επίπεδα κοινωνικής αποστασιοποίησης και εγκλεισμού. Τέλος, θα εξετάσω ορισμένα αναδυόμενα συμπεράσματα που θα μπορούσαμε να μεταφέρουμε στον τρόπο με τον οποίο εξετάζουμε και υποστηρίζουμε το παιχνίδι των παιδιών στον 21ο αιώνα.

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων / Associate Professor, Early Years Learning and Care Department, School of Social Sciences, University of Ioannina
Ρίσκο και Υπαίθριο παιχνίδι: δυνατότητες και ευκαιρίες
Τα τελευταία χρόνια και ειδικά μετά την πανδημία, πολλοί ερευνητές και επαγγελματίες υπογραμμίζουν τη σημασία του υπαίθριου παιχνιδιού στην ολιστική ανάπτυξη και ευημερία των παιδιών. Ο πλούσιος πολυαισθητηριακός χαρακτήρας της βιωματικής μάθησης σε εξωτερικά ή υπαίθρια περιβάλλοντα παρέχει πολύτιμες δυνατότητες μέσα από τις οποίες τα μικρά παιδιά μπορούν να εξερευνήσουν πτυχές του εαυτού τους, των άλλων και του κόσμου γύρω τους. Στην παρούσα εισήγηση θα γίνει αναφορά στα οφέλη του υπαίθριου παιχνιδιού, στην παιδαγωγική του αξία, στον ρόλο των συμμετεχόντων και στα χαρακτηριστικά του υπαίθριου χώρου. Ιδιαίτερη αναφορά θα γίνει στο ρίσκο ως απαραίτητο συστατικό του ‘είναι και του γίγνεσαι’ και στο πώς το υπαίθριο παιχνίδι, και όχι μόνο, μπορεί να αποτελέσει ένα ασφαλές πεδίο μέσα στο οποίο τα παιδιά μπορούν να δοκιμάσουν τις δυνατότητές τους, να τολμήσουν και να ξεπεράσουν τα όριά τους. Πρόκειται για εμπειρίες που συντελούν στη διαμόρφωση προσωπικοτήτων με αίσθημα ευθύνης, αυτονομίας, αυτο-εκτίμησης και συνειδητοποίησης.
Risk and outdoor play: possibilities and opportunities
The last years and especially after the pandemic, many researchers and professionals have been underlying the importance of outdoor play for children’s holistic development and wellbeing. The rich multisensory character of experiential learning in outdoor environments provides invaluable possibilities through which young children can explore themselves, the others, and the world around them. The current presentation will refer to the benefits of outdoor play, its pedagogical value, the role of the agents and the characteristics of the outdoor space. Specific reference will be made on risk as a necessary element of ‘being and becoming’ and how outdoor play, and not only, can provide a safe place where children can try their abilities, dare and overcome their limits. These are experiences that lead to the development of personalities with responsibility, autonomy, self-esteem, and awareness.

Υποστηρίζοντας το Παιχνίδι στο Πλαίσιο της Πρακτικής Άσκησης: Δυνατότητες και Προκλήσεις
Η παιδαγωγική του παιχνιδιού (play-based learning) κερδίζει συνεχώς έδαφος στα προγράμματα προσχολικής εκπαίδευσης. Αν και η σχέση του παιχνιδιού με τη μάθηση θεωρείται δεδομένη, η προοπτική αυτή θέτει ιδιαίτερες προκλήσεις σχετικά με την ανάδειξη των στοιχείων που χαρακτηρίζουν το παιχνίδι και τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο αυτά συμβάλλουν στη μάθηση και την ανάπτυξη των παιδιών. Σε αυτό το Συμπόσιο θα συζητήσουμε τρόπους με τους οποίους υποστηρίζεται και ενθαρρύνεται το παιχνίδι στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης, όπως αυτή υλοποιείται σε διαφορετικά Τμήματα Προσχολικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Θα εστιάσουμε σε ζητήματα όπως η έννοια του παιχνιδιού και του ρόλου του μέσα από το πρίσμα της πρακτικής άσκησης, οι αντιλήψεις και οι πρακτικές των μελλοντικών εκπαιδευτικών για το παιχνίδι, αλλά και οι τρόποι με τους οποίους αυτές γίνονται ορατές ή/και μετασχηματίζονται, η σχέση του παιχνιδιού με τη μάθηση και ο ρόλος των μελλοντικών εκπαιδευτικών στο παιχνίδι των παιδιών.
Supporting play in the context of practicum: opportunities and challenges
Play-based learning pedagogy is gaining ground in early childhood education programmes. Although the relationship between play and learning is taken for granted, this perspective poses particular challenges in terms of highlighting the elements of play and exploring how they contribute to children's learning and development.In this Symposium we will discuss ways in which play is supported and encouraged in the context of practicum, as implemented in different Departments of Early Childhood Education in Greece. We will focus on issues such as the concept of play and its role through the lens of the practicum, the perceptions and practices of future preschool teachers about play and the ways in which these are made visible and/or transformed, the relationship between play and learning, and the role of future preschool teachers in children's play.