Senior Fellow of the Higher Education Academy, University of Sheffield, School of Education, United Kingdom / Aνώτερο Mέλος (Senior Fellow) της Ακαδημίας Ανώτατης Εκπαίδευσης, Σχολή Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Sheffield, Αγγλία

As the COVID-19 pandemic began in 2020 and social distancing measures swept the global in its wake, question were being asked about how children and their play might be affected. To help answer these questions, two teams of researchers from University College London and the University of Sheffield came together to design a collaborative research project to collect examples of everyday play and leisure experiences from children and families across the United Kingdom and beyond (Cowan, Potter, Olusoga et al, 2021). That project became known as the Play Observatory. In this paper, I will discusssome of our emergent findingsand explore the role of play in supporting children’s everyday connectedness in intra- and inter-generational affectivenetworks. Combining social, material and cultural perspectives I will challenge some dominant discourses that frame popular societal and media debates and concerns about children’s play in the pandemic and post-pandemic era. As Gherardi argues “The concept of sociomaterial practices implies not only that the social and the material are co-constituted but also that nature and culture are entangled (2017, pp. 41”.  Via examples from the Play Observatory data, I will argue that within the varying levels of social distancing and lockdown, spatial, material, relational, cultural, temporal and discursive possibilities and modes for productive and affective entanglement were co-constituted, practiced and performed. Finally,I will consider some emergent lessons we might take forward in how we contemplate and support children’s play in the 21st century.

Καθώς η πανδημία COVID-19 ξεκινά το 2020 και τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης σαρώνουν τον πλανήτη στο πέρασμά της, άρχισαν να εγείρονται ερωτήματα σχετικά με το πώς θα επηρεαστούν τα παιδιά και το παιχνίδι τους. Δύο ομάδες ερευνητών από τα Πανεπιστήμια του College London και του Sheffield, με στόχο να εξετάσουν αυτά τα ερωτήματα, συστρατεύτηκαν για να σχεδιάσουν ένα συνεργατικό ερευνητικό πρόγραμμα για τη συλλογή παραδειγμάτων καθημερινών εμπειριών παιχνιδιού και δραστηριοτήτων διασκέδασης από παιδιά και οικογένειες σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και πέραν αυτού (Cowan, Potter, Olusoga et al, 2021). Το έργο αυτό έγινε γνωστό ως Παρατηρητήριο Παιχνιδιού (Play Observatory). Στην παρούσα εργασία θα συζητήσω ορισμένα από τα αναδυόμενα ευρήματα της ερευνητικής μας ομάδας και θα εξεταστώ τον ρόλο του παιχνιδιού στην υποστήριξη της καθημερινής σύνδεσης των παιδιών σε ενδο-γενειακά και δια-γενεακά συναισθηματικά δίκτυα. Συνδυάζοντας κοινωνικές, υλικές και πολιτισμικές οπτικές, θα αμφισβητήσω ορισμένους κυρίαρχους λόγους που πλαισιώνουν τις δημοφιλείς κοινωνικές και μιντιακές συζητήσεις και ανησυχίες σχετικά με το παιχνίδι των παιδιών στην εποχή της πανδημίας και μετά την πανδημία. Όπως υποστηρίζει η Gherardi, "η έννοια των κοινωνικο-υλικών πρακτικών υπονοεί όχι μόνο ότι το κοινωνικό και το υλικό συνδιαμορφώνονται, αλλά και ότι η φύση και ο πολιτισμός είναι αλληλένδετοι" (2017, σ. 41).  Χρησιμοποιώντας παραδείγματα από τα δεδομένα του Παρατηρητηρίου Παιχνιδιού, θα υποστηρίξω ότι οι χωρικές, υλικές, σχεσιακές, πολιτισμικές, χρονικές και διαλεκτικές δυνατότητες και οι τρόποι παραγωγικής και συναισθηματικής εμπλοκής συνδημιουργούνταν, εφαρμόζονταν και επιτελούνταν μέσα σε διαφορετικά επίπεδα κοινωνικής αποστασιοποίησης και εγκλεισμού. Τέλος, θα εξετάσω ορισμένα αναδυόμενα συμπεράσματα που θα μπορούσαμε να μεταφέρουμε στον τρόπο με τον οποίο εξετάζουμε και υποστηρίζουμε το παιχνίδι των παιδιών στον 21ο αιώνα.

Η παιδαγωγική του παιχνιδιού (play-based learning) κερδίζει συνεχώς έδαφος στα προγράμματα προσχολικής εκπαίδευσης. Αν και η σχέση του παιχνιδιού με τη μάθηση θεωρείται δεδομένη, η προοπτική αυτή θέτει ιδιαίτερες προκλήσεις σχετικά με την ανάδειξη των στοιχείων που χαρακτηρίζουν το παιχνίδι και τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο αυτά συμβάλλουν στη μάθηση και την ανάπτυξη των παιδιών. Σε αυτό το Συμπόσιο θα συζητήσουμε τρόπους με τους οποίους υποστηρίζεται και ενθαρρύνεται το παιχνίδι στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης, όπως αυτή υλοποιείται σε διαφορετικά Τμήματα Προσχολικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Θα εστιάσουμε σε ζητήματα όπως η έννοια του παιχνιδιού και του ρόλου του μέσα από το πρίσμα της πρακτικής άσκησης, οι αντιλήψεις και οι πρακτικές των μελλοντικών εκπαιδευτικών για το παιχνίδι, αλλά και οι τρόποι με τους οποίους αυτές γίνονται ορατές ή/και μετασχηματίζονται, η σχέση του παιχνιδιού με τη μάθηση και ο ρόλος των μελλοντικών εκπαιδευτικών στο παιχνίδι των παιδιών.